درمان قطعی ژنیکوماستی
درمان پزشکی ژنیکوماستی
در صورتی که ژنیکوماستی در بیمار شدید باشد و با گذشت ۶ ماه برطرف نشود، یا علت زمینه‌ای قابل درمان وجود نداشته‌باشد، می‌توان برای شروع برخی از درمان‌های پزشکی اقدام نمود. ۳ نوع درمان دارویی رایج برای ژنیکوماستی وجود دارد: آندروژن ها (تستوسترون، دی هیدروتستوسترون، دانازول)، آنتی‌استروژن‌ها (کلومیفن سیترات، تاموکسیفن) و مهار‌کننده‌های آروماتاز مانند لتروزول و آناسترازول.
درمان با تستوسترون در مردان هیپوگنادیال مبتلا به ژنیکوماستی اغلب با شکست مواجه می‌شود و کوچکی سینه اتفاق نمی‌افتد. متأسفانه، درمان با تستوسترون ممکن است با آغشتگی به استرادیول عوارض جانبی ژنیکوماستی را ایجاد کند. به همین دلیل، اگرچه تستوسترون برای درمان هیپوگنادیسم استفاده می‌شود، اما استفاده از آن برای مقابله خاص با ژنیکوماستی عمومیت ندارد. بهترین جراح ژنیکوماستی دی‌هیدروتستوسترون، آندروژنی است که در بیماران مبتلا به ژنیکوماستی طولانی مدت بلوغ، نتایج خوبی از خود نشان داده‌است. دانازول، یک آندروژن ضعیف است که مانع ترشح گنادوتروپین می‌شود و بدنبال آن سطح تستوسترون در سرم را کاهش می‌دهد. این دارو در یک کارآزمایی بالینی کنترل شده مورد مطالعه قرار گرفت، که در آن ژنیکوماستی در ۲۳ درصد از بیماران با موفقیت بهبود یافت و همچنین علائم بیماری در ۱۲ درصد از بیماران مبتلا خفیف‌تر گردید. در این آزمایش دوز مورد استفاده برای بیماران ۲۰۰ میلی‌گرم خوراکی (دو بار در روز) تجویز شد. متأسفانه، عوارض جانبی نامطلوب این دارو از جمله آکنه، گرفتگی عضلانی و ...، استفاده از آن را محدود می‌نماید.
محققین میزان پاسخ ۶۴ درصدی را با ۱۰۰ میلی گرم از کلومیفن سیترات، استروژن ضعیف و ضد استروژن متوسط در روز گزارش کرده‌اند. البته دوزهای پایینتر کلومیفن نتایج متفاوتی را ثبت نمود، که نشان می‌دهد در صورت درمان با کلومیفن، نیاز به دوزهای بالاتر محتمل خواهدبود. تاموکسیفن، که یک ضد استروژن به حساب می‌آید، در ۲ مطالعه تصادفی و دو سو-کور مورد بررسی قرار گرفت که در این آزمایشات، رگرسیون آماری معناداری در تغییرات اندازه سینه به دست آمد (اگرچه رگرسیون کامل ثبت نشده است). همچنین پژوهشی بر مقایسه تاموکسیفن با دانازول در درمان ژنیکوماستی نشان داد، اگرچه ۷۸ درصد بیمارانی که تاموکسیفن مصرف می‌کردند پاسخی بهتر و با وضوح کامل داشتند، اما در مقایسه با بهبود ۴۰ درصدی در گروه تحت درمان با دانازول، میزان عود بیشتری ثبت نمودند. یک مطالعه دیگر کوهورت نشان داد، ۹۰ درصد از بیمارانی که تحت درمان با تاموکسیفن قرار داشتند، علائم ژنیکوماستی را با موفقیت برطرف کردند. اگرچه احتمال عود مجدد با قطع این درمان وجود دارد، اما به دلیل عوارض جانبی نسبتاً پایین و اثربخشی بالای تاموکسیفن، ممکن است در مقایسه با سایر روش های درمانی، انتخاب منطقی‌تری باشد. در صورت انتخاب تاموکسیفن برای درمان، دوز مورد نیاز ۱۰ میلی‌گرم در روز- دو بار و یا ۲۰ میلی‌گرم در روز- یک بار به مدت ۳ تا ۶ ماه تجویز می‌شود. معمولاً در موارد موفق، در عرض ۱ ماه کاهش درد و بهبودی مشاهده می‌شود. از آنتی‌استروژن‌های دیگر رالوکسیفن است که در درمان ژنیکوماستی بلوغ استفاده می‌شود، اما اثربخشی آن باید در مطالعات آینده‌نگرانه تصادفی ارزیابی شود.
تستولاکتون (بعنوان یک مهارکننده عامل آروماتاز)، نیز در یک کارآزمایی کنترل نشده با اثرات امیدوارکننده مورد مطالعه قرار گرفت. البته قبل از توصیه‌های قطعی در مورد مفید بودن آن در درمان ژنیکوماستی، نیاز مطالعات بیشتری نیاز است. مهارکننده های جدیدتر آروماتاز مانند آناستروزول و لتروزول هم می‌توانند دارای پتانسیل درمانی باشند، اما کارآزمایی‌های تصادفی، دو سو- کور و کنترل شده با دارونماها اثراتشان را تأیید نکرده‌است. در مطالعه ای که بر روی بیماران مبتلا به سرطان پروستات تحت درمان با بیکالوتامید انجام شد، فقط تاموکسیفن با استفاده پیشگیرانه و درمانی، میزان بروز ژنیکوماستی/ درد پستان را به میزان قابل توجهی کاهش داد. درحالیکه آناستروزول چنین اثری را از خود نشان نداد. در مطالعه دیگری در رابطه با ژنیکوماستی بلوغ، تفاوت معناداری بین گروه آناستروزول و تسکین‌دهنده در بیماران مبتلا به ژنیکوماستی بلوغ مشاهده نشد. استفاده از مهار‌کننده‌های آروماتاز بدلیل تخریب سریع استخوان در زنان بدنام است، اما مشخص نیست که این میزان در مردان بالغ مشابه زنان باشد یا خیر.
بسیاری از بیماران مبتلا به ژنیکوماستی با استفاده از مجموعه‌های مختلف دارویی ذکر شده، بهبود قابل توجهی نشان نمی‌دهند. این عدم بهبود می‌تواند به مرحله‌ای از بیماری مربوط باشد که درمان پزشکی در آن آغاز می‌شود. مشاهدات و تجارب درمانی بیانگر آن است که بیماران دارای سابقه طولانی ژنیکوماستی، با فیبریک شدن بافت سینه‌شان، نسبت به درمان دارویی مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهند.
درمان ژنیگوماستی از طریق جراحی
درمان جراحی برای موارد زیر مناسب می‌نماید:
- هنگامی که درمان دارویی بی اثر است، به ویژه در موارد ژنیکوماستی طولانی مدت.
- هنگامی که ژنیکوماستی فعالیت های روزمره بیمار را مختل کند.
- هنگامی که احتمال بدخیمی پستان وجود دارد.
از طرف دیگر، درمان جراحی باید در ژنیکوماستی بلوغ، باید ترجیحاً تا پس از بلوغ به تعویق بیفتد. چرا که با ادامه داشتن تغییرات هورمونی، احتمال عود ژنیکوماستی بعد از عمل در دوران بلوغ وجود دارد. همچنین باید جراحی را تا زمانی که علت زمینه‌ای ژنیکوماستی برطرف نشده یا درمان نشده‌است، به تعویق انداخت. در نهایت درمان جراحی شامل برداشتن بافت غده همراه با لیپوسوکتیو خواهدبود.
کلمات کلیدی: ژنیکوماستی، جراحی ژنیکوماستی، بهترین جراح ژنیکوماستی، درمان ژنیکوماستی، علت ژنیکوماستی، ژنیکوماستی، کاذب، ژنیکوماستی یک طرفه، ژنیکوماستی و معافیت سربازی، بهترین جراح ژنیکوماستی در تهران، هزینه جراحی ژنیکوماستی، قیمت جراحی ژنیکوماستی
دکتر فرید مرادیان، دکتر آریانا، تاپ کلینیک، فیت شیپ، نداف کرمانی، دکتر ابر بیات، دکتر نفیسی